Η Προσευχή του Κυρίου - ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ (δεύτερο μέρος)

«Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέτες ημών»

Η παράγραφος αυτή, αποτελεί το κλειδί της Προσευχής. Είναι το στρατηγικό σημείο όλης της πνευματικής διαδικασίας. Ο Ιησούς έχει δομήσει την υπέροχη αυτή Προσευχή, με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της ψυχικής μας αναδίπλωσης και μάλιστα με τον πιο λακωνικό αλλά και ξεκάθαρο τρόπο. Δεν παραλείπει τίποτε απ' όσα χρειάζονται για τη σωτηρία μας, χωρίς να υπάρχουν περιττολογίες. Η κάθε ιδέα είναι βαλμένη στη σωστή της θέση, με μια τέλεια αρμονία και συνέπεια. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν πλεονασμός και οτιδήποτε λιγότερο θα ήταν ατέλεια. Στο σημείο αυτό είναι που τίθεται το κρίσιμο ζήτημα της συγχώρησης.

Έχοντας πει τι είναι ο Θεός και ο άνθρωπος, πώς λειτουργεί το σύμπαν και πώς πρέπει να εργαζόμαστε σε πνευματικό επίπεδο —για τη σωτηρία της ανθρωπότητας αλλά και της ψυχής μας — ποια πρέπει να είναι η σωστή πνευματική τροφή και ποιος ο κατάλληλος τρόπος για να την αποκτούμε, έρχεται τώρα στο θέμα της συγχώρησης των αμαρτιών.

Η συγχώρηση των αμαρτιών είναι το κεντρικό πρόβλημα της ζωής. Η αμαρτία, είναι μια αίσθηση απομάκρυνσης από το Θεό κι αποτελεί τη μεγάλη τραγωδία της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι ρίζες της βρίσκονται στον εγωισμό, ο οποίος μας ωθεί να αποκτήσουμε υποτιθέμενα αγαθά, τα οποία όμως δεν δικαιούμαστε. Είναι μια αίσθηση απομονωμένης, εγωκεντρικής ύπαρξης, σε αντίθεση με την ουσιαστική ύπαρξη στην οποία τα πάντα είναι Ένα. Ο αληθινός μας εαυτός είναι εναρμονισμένος με το Θεό, ταυτισμένος μαζί Του και εκφράζει τις ιδέες Του. Γίνεται μάρτυρας της φύσης Του —της δυναμικής λειτουργίας του Νου Του. Επειδή όλοι είμαστε ένα μέσα στο μεγάλο Σύνολο, του οποίου είμαστε πνευματικά μέρη, είμαστε ένα με όλους τους ανθρώπους. Επειδή ζούμε, κινούμαστε υπάρχουμε μέσα Του, είμαστε όλοι ένα και το αυτό. Το κακό, η αμαρτία, η πτώση του ανθρώπου, είναι στην ουσία η προσπάθεια απόρριψης της Αλήθειας στη σκέψη μας. 

Προσπαθούμε να ζήσουμε ξεχωριστά από το Θεό, να πορευτούμε δίχως Αυτόν. Ενεργούμε λες και η ζωή είναι δικό μας δημιούργημα, σαν χωριστά πνεύματα, λες και μπορούμε να κάνουμε σχέδια και να έχουμε συμφέροντα μακριά Του. Αν γινόταν αυτό θα σήμαινε ότι δεν υπάρχει ενιαία και αρμονική ύπαρξη, αλλά χάος ανταγωνισμών και προστριβών. Θα σήμαινε  ότι δεν έχουμε τίποτε το κοινό με τον συνάνθρωπό μας κι επομένως θα μπορούσαμε να τον χτυπήσουμε, να τον ληστέψουμε, να τον πληγώσουμε ή ακόμη και να τον καταστρέψουμε χωρίς συνέπειες για τον εαυτό μας. Όσο περισσότερα αρπάζαμε λοιπόν από τους άλλους, τόσο περισσότερα θα είχαμε εμείς. Αυτό βέβαια θα σήμαινε ότι όσο πιο πολύ νοιαζόμασταν για τα δικά μας συμφέροντα και αδιαφορούσαμε για το καλό των άλλων, τόσο καλύτεροι θα γινόμασταν. Φανερό όμως, ότι και οι άλλοι θα έκαναν τα ίδια σε μας. Αν όλα αυτά αλήθευαν, τότε ολόκληρο το σύμπαν θα ήταν μια ζούγκλα και αργά ή γρήγορα θα αυτοκαταστρεφόταν από την αδυναμία του και την αναρχία. Ευτυχώς όμως, δεν είναι έτσι τα πράγματα.

Αναμφίβολα, πολλοί είναι οι άνθρωποι που ενεργούν λες και πιστεύουν στη χαοτική λειτουργία του σύμπαντος και πολύ περισσότεροι —οι οποίοι θα πάθαιναν σοκ αν είχαν να αντιμετωπίσουν πρόσωπο με πρόσωπο μια τέτοια πραγματικότητα — είναι εκείνοι που έχουν την τάση να νομίζουν ότι κάπως έτσι είναι τα πράγματα έστω κι αν δεν πράττουν συνειδητά σύμφωνα μ' αυτή την άποψη. Αυτό είναι το ουσιαστικό υπόβαθρο της αμαρτίας, της μνησικακίας, της καταδίκης, της ζήλιας, των τύψεων και όλων των συμπαραμαρτούντων κακών.

Η πίστη αυτή στην ανεξάρτητη και ξεχωριστή ύπαρξη, είναι η κορυφαία αμαρτία και προτού να κάνουμε το επόμενο βήμα πρέπει να αποκεφαλίσουμε το κακό αυτό μια και καλή. Ο Ιησούς το γνώριζε αυτό και γι' αυτό το λόγο παρενέβαλε στο κρίσιμο σημείο μια προσεκτικά διατυπωμένη πρόταση, που δεν είναι δυνατόν να παρερμηνευτεί και που κατά κάποιο τρόπο είναι μια δέσμευση για μας. Είναι μια δήλωση που μας αναγκάζει, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα υπεκφυγής, διαφυγής, διανοητικής επιφύλαξης ή υποχώρησης, να εκτελέσουμε το σπουδαίο μυστήριο της συγχώρησης, σε όλη του την έκταση και πληρότητα.

Όσο επαναλαμβάνουμε τη Μεγάλη Προσευχή με κατανόηση και αφοσίωση, τόσο νιώθουμε κατά κάποιο τρόπο αιχμάλωτοι, χωρίς να μπορούμε να ξεφύγουμε, στην υποχρέωση ν' αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αυτό. Είμαστε αναγκασμένοι, με την καλή έννοια του όρου, να συγχωρήσουμε όλους όσους πρέπει, όλους όσους νομίζουμε ότι μας έχουν πληγώσει κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ο Ιησούς δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας σ' αυτή τη βασική αρχή. Έχει διατυπώσει την Προσευχή του με τόση επιδεξιότητα, όση κανένας νομικός δεν θα μπορούσε να επιδείξει στη διατύπωση ενός συμβολαίου. Την έχει εκφράσει με τέτοιο τρόπο, ώστε μόλις στρέψουμε την προσοχή μας σ' αυτή να νιώθουμε αναπόφευκτα υποχρεωμένοι είτε να συγχωρήσουμε ειλικρινά τους εχθρούς μας είτε να μην επαναλάβουμε ποτέ πια την Προσευχή. Ύστερα από αυτά που είπαμε, κανένας δεν μπορεί ασφαλώς να ξαναπεί την Προσευχή του Κυρίου, αν δεν έχει συγχωρήσει τους άλλους. Αν επιχειρούσες τώρα να την πεις χωρίς να το έχεις κάνει αυτό, είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορούσες να την ολοκληρώσεις. Η βασική αυτή παράγραφος θα στέκεται στο λαιμό σου.

Πρόσεξε ότι ο Ιησούς δεν λέει: «συγχώρησε τις αμαρτίες μου κι εγώ θα προσπαθήσω να συγχωρήσω τους άλλους «ούτε» θα δω αν γίνεται «ούτε» θα συγχωρώ γενικά αλλά με ορισμένες εξαιρέσεις. Μας υποχρεώνει να δηλώσουμε ότι έχουμε ήδη συγχωρήσει τους πάντες και η δική μας συγχώρηση εξαρτάται απ' αυτό. Ποιος δεν θα 'θελε λοιπόν να του συγχωρηθούν τα λάθη του; Ποιος θα ήταν τόσο παράλογος, ώστε να αναζητά τη Βασιλεία του Θεού, χωρίς να λαχταρά την ανακούφιση από τις ενοχές του; Κανένας πιστεύω. Βλέπουμε λοιπόν ότι είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια θέση, από την οποία δεν μπορούμε να απαιτούμε τη λύτρωσή μας προτού να έχουμε λυτρώσει εμείς τους άλλους.

Η συγχώρηση των άλλων, είναι ο προθάλαμος του Ουρανού.  Ο Ιησούς το γνώριζε αυτό και μας οδήγησε στην πόρτα.

Πρέπει να συγχωρήσουμε όποιον μας έβλαψε αν θέλουμε 

να συγχωρηθούμε κι εμείς. Πρέπεινα βγάλουμε από μέσα μας κάθε αίσθημα μνησικακίας και καταδίκης για τους άλλους, αλλά και κάθε τάση αυτοκαταδίκης και τύψεων. 

Πρέπει να συγχωρούμε τους άλλους και έχονταςσταματήσει τα λάθη μας, πρέπει να δεχόμαστε τη συγχώρηση που τους δίνει και ο Θεός αλλιώς δεν κάνουμε καμιά πρόοδο. Πρέπει να συγχωρούμε τον εαυτό μας, αλλ' αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε αν δεν έχουμε πρώτα συγχωρήσει τους άλλους. Έχονταςσυγχωρήσει τους άλλους, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να συγχωρήσουμε τον εαυτόμας, γιατί η άρνηση να το κάνουμε αυτό, αποτελεί πνευματική περηφάνια. «Από αυτή τηναμαρτία προήλθε η πτώση των αγγέλων». Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε αυτό- είμαστευποχρεωμένοι να συγχωρούμε. 

Ελάχιστοι είναι εκείνοι που δεν έχουν σε κάποια στιγμή τηςζωής τους πληγωθεί ή απογοητευτεί ή εξαπατηθεί από κάποιον άλλο. Τέτοιου είδουςκαταστάσεις, περνούν βαθιά μέσα στη μνήμη, όπου συνήθως δημιουργούν βαθιές πληγές και ο μόνος τρόπος θεραπείας είναι να βγουν και να πεταχτούν μακριά. Και ο μοναδικός τρόποςγια να γίνει αυτό είναι η συγχώρηση.

Βέβαια, είναι εύκολο να συγχωρούμε ανθρώπους που δεν μας έκαναν και μεγάλο κακό, να ξεχνάμε τις ασήμαντες 

ζημιές που πάθαμε. 

Ο καθένας μπορεί πρόθυμα να το κάνει αυτό. Αλάεκείνο που απαιτεί ο Νόμος της Ύπαρξης, είναι να συγχωρούμε όχι μόνο αυτές τις χωρίςιδιαίτερη σημασία πράξεις, αλλά κι εκείνες που είναι δύσκολο να συγχωρηθούν. Η απελπισμένη καρδιά φωνάζει! «Μου ζητάς πολλά. Αυτό είναι υπερβολικό για μένα. Είναι αδύνατον. Δεν μπορώ να το συγχωρήσω».

Η Προσευχή όμως του Κυρίου, μας φέρνει στη συγχώρηση του θεού, πράγμα που σημαίνει ότι η απομάκρυνση από τις ενοχές και τις αδυναμίες εξαρτάται απ' αυτή. Δεν μπορούμε

να ξεφύγουμε από το νόμο αυτό, γι αυτό η συγχώρηση, όσο κι αν έχουμε πληγωθεί βαθιά, είναι κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να προσφέρουμε.

Αν δεν παίρνεις απάντηση στις προσευχές σου, ερεύνησε τη συνείδησή σου και δες μήπως υπάρχει κάποιος τον οποίο δεν έχεις συγχωρήσει, μήπως κρύβεις κάτι που προκαλεί μνησικακία. Ερεύνησε και δες μην τυχόν και διατηρείς κάποια κακία — ίσως καμουφλαρισμένη από μια ενδόμυχη πίστη ότι έχεις δίκιο— για κάποιο άτομο ή για κάποιο έθνος, φυλή, κοινωνική τάξη κ.λπ. Αν συμβαίνει αυτό, τότε πρέπει να προσφέρεις τη συγχώρησή σου και όταν το κάνεις, θα εισακουστεί η προσευχή σου. Αν πάλι δεν μπορείς προς το παρόν να συγχωρήσεις, πρέπει να περιμένεις μέχρις ότου νιώσεις ικανός να το κάνεις και βέβαια πρέπει να αναβάλεις την Προσευχή του Κυρίου ή ν' αφήσεις να εννοηθεί ότι δεν επιθυμείς τη συγχώρηση του Θεού.

Το ν' απελευθερώνεις τους άλλους, σημαίνει ότι απελευθερώνεις τον εαυτό σου, γιατί η μνησικακία είναι στ' αλήθεια μια μορφή δεσμών. Χρειάζονται δύο άτομα για να υπάρξει ένας φυλακισμένος: ο δεσμώτης και ο φυλακισμένος. Δεν μπορεί να είναι κανείς φυλακισμένος για δικό του λογαριασμό• κάθε φυλακισμένος πρέπει να 'χει κι ένα δεσμοφύλακα και ο δεσμοφύλακας είναι κι αυτός κατά κάποιο τρόπο δεσμευμένος. Όταν τρέφεις μνησικακία για κάποιον δένεσαι μαζί του, μ' έναν κοσμικό κρίκο μια αληθινή, αν και νοητική αλυσίδα. Δένεσαι μ' ένα κοσμικό δεσμό με οτιδήποτε μισείς. Αν, λόγου χάρη, αντιπαθείς κάποιο άτομο, θα δεθείς μαζί του μ' ένα άγκιστρο πιο γερό κι από τ' ατσάλι. Αυτό είναι που θέλεις; Θέλεις να σε συνοδεύει αυτή η κατάσταση σ' όλη σου τη ζωή; Θυμήσου πως ανήκεις στο αντικείμενο με το οποίο είσαι πνευματικά δεμένος και πως αργά ή γρήγορα, αν τα δεσμά αυτά διατηρηθούν, το αντικείμενο της μνησικακίας σου θα παρουσιαστεί ξανά στη ζωή σου για να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα. Νομίζεις ότι μπορείς να το αντέξεις; Κανένας δεν μπορεί. Η λύση λοιπόν είναι μία: πρέπει να κόψεις όλα τα δεσμά, με την αγνή και πνευματική πράξη της συγχώρησης. Άφησε τον άλλο ελεύθερο να πορευτεί. Με τη συγχώρηση, ελευθερώνεις τον εαυτό σου, λυτρώνεις την ψυχή σου. Κι επειδή ο νόμος της αγάπης λειτουργεί όμοια για όλους βοηθάς μ' αυτό τον τρόπο και τον άλλο να σώσει την ψυχή του, διευκολύνοντάς τον να πετύχει την αναμόρφωση του.

Πως όμως μπορούμε να πραγματώσουμε τη μαγική αυτή της συγχώρησης, όταν είμαστε βαθιά πληγωμένοι και ο ότι θέλουμε με όλη μας την καρδιά να συγχωρήσουμε βρίσκουμε ότι αυτό είναι ακατόρθωτο; Πώς μπορούμε να ξέρουμε όταν έχουμε προσπαθήσει επανειλημμένα αλλά διαπιστώσαμε ότι είναι κάτι που ξεπερνά τις δυνάμεις μας;

Η τέχνη  της συγχώρησης είναι αρκετά απλή και εύκολη, όταν  κανείς την κατανοήσει. Το μόνο που απαιτείται είναι η θέληση. Αν υπάρχει θέληση, έχει ήδη γίνει το μεγαλύτερο μέρος. Οι άνθρωποι βλέπουν τη συγχώρηση σαν κάτι το ακατόρθωτο, γιατί έχουν την εσφαλμένη εντύπωση ότι είναι αναγκασμένοι να συμπαθήσουν το άτομο που αφορά. Ευτυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να συμπαθήσουμε κάποιον για τον οποίο δεν νιώθουμε μια αυθόρμητη συμπάθεια ούτε και μπορεί να μας διατάξει κανείς να το κάνουμε. Δεν είναι δυνατόν ν' αγαπάς κατά παραγγελία δεν είναι δυνατόν να κρατήσεις τον άνεμο μέσα στη χούφτα σου και αν προσπαθήσει κανείς να το επιβάλει στον εαυτό του, θα καταλήξει να μισήσει ακόμα πιο πολύ το άτομο που έπρεπε να συγχωρήσει. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι, όταν κάποιος τους πλήγωνε, ήταν αναγκασμένοι, σαν καλοί χριστιανοί να νιώσουν συμπάθεια γι' αυτόν και μια που κάτι ήταν αδύνατον, υπέφεραν από απελπισία και μια αίσθηση αμαρτίας. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να συμπαθήσουμε κανέναν. 

Έχουμε όμως την υποχρέωση να αγαπάμε τους πάντες με τη Βιβλική έννοια της φιλανθρωπίας, που σημαίνει απρόσωπη καλή διάθεση προς όλους. Αυτό δεν έχει σχέση με τα αισθήματα αν και πάντοτε ακολουθείται από μια  θαυμάσια αίσθηση ειρήνης κι ευτυχίας. Η  μέθοδος της συγχώρησης έχει ως εξής: Συγκεντρώσου και ηρέμησε. Πες μια προσευχή που σε δονεί ή διάβασε κάτι από τη Βίβλο. Στη συνέχεια ψιθύρισε τούτα τα λόγια: «Συγχωρώ τον Χ (αναφέρεις το όνομα του ανθρώπου που σ' έβλαψε) πέρα για πέρα. Τον απελευθερώνω από κάθε υποχρέωση. Τον συγχωρώ ανεπιφύλακτα για όλα όσα μου έκανε. Από δικής μου πλευράς, όλα τέλειωσαν. Αποθέτω το βάρος της μνησικακίας στο Χριστό, που κατοικεί μέσα μου. Ο Χ είναι τώρα ελεύθερος, όπως είμαι κι εγώ. Του εύχομαι κάθε καλό στη ζωή του από δω και πέρα. Το επεισόδιο έκλεισε. Η Χριστιανική Αλήθεια μας ελευθέρωσε και τους δύο. Ευχαριστώ το Θεό».

Μετά απ' αυτό συνεχίζεις τη δουλειά σου. Δεν χρειάζεται σε καμιά περίπτωση να επαναλάβεις την πράξη αυτή της συγχώρησης, γιατί την κάναμε μια για πάντα και με την επανάληψή της θα ήταν σαν να απορρίπταμε ό,τι έγινε. Αργότερα, αν μας έρθει πάλι στο νου ο φταίχτης ή το περιστατικό, ας τον σκεφτούμε με καλοσύνη και ας συλλογιστούμε κάτι άλλο. Όσες φορές κι αν μας έρθει η ίδια σκέψη, ας σκεφτούμε μ' αυτόν τον τρόπο. Ύστερα από μερικές ημέρες θα 'ρχεται όλο και πιο λίγο, όλο και αραιότερα, μέχρι που θα την ξεχάσουμε εντελώς. Στη συνέχεια, ύστερα από ένα μικρό ή μεγάλο διάλειμμα, ίσως η παλιά αυτή ενόχληση να κάνει ξανά την εμφάνισή της στη μνήμη μας, αλλά τώρα θα διαπιστώσεις ότι δεν υπάρχει ούτε ίχνος πικρίας και μνησικακίας κι ότι είστε και οι δύο ελεύθεροι με την τέλεια ελευθερία των τέκνων του Θεού. Η συγχώρησή σας είναι πλήρης. Θα νιώθεις μια θαυμαστή χαρά για την εκδήλωση αυτή της θεϊκής δύναμης.

Πρέπει ο καθένας να κάνει καθημερινή πράξη τη συγχώρηση. Όταν κάνεις την προσευχή σου, φρόντισε να δίνεις και μια «γενική αμνηστεία», συγχωρώντας όλους όσους σ' έβλαψαν κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο, χωρίς να αναφέρεσαι σε λεπτομέρειες. Απλά πες: «Συγχωρώ όλους μ' όλη μου την καρδιά». Αν στην πορεία της υπόλοιπης μέρας εμφανιστεί μέσα σου η πικρία ή η μνησικακία, να ευλογήσεις το φταίχτη και να διώξεις κάθε κακή σκέψη.

Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής θα είναι ότι πολύ σύντομα, θα διαπιστώσεις πως είσαι απαλλαγμένος από κάθε πικρόχολη σκέψη και τάση κατάκρισης και η ευτυχία, η υγεία και όλη γενικά η ζωή σου θα έχουν βελτιωθεί ριζικά.

«Μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά 'ρύσαι ημάς από του πονηρού»

Η πρόταση αυτή, έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη ίσως δυσκολία στην ερμηνεία της, από κάθε άλλη της Προσευχής. Πολλοί καλοπροαίρετοι άνθρωποι τη θεώρησαν σαν ένα φοβερό εμπόδιο, επειδή σκέφτονται ότι δεν είναι δυνατόν ο Θεός να οδηγεί κάποιον στον πειρασμό ήστο κακό κι επομένως τα λόγια αυτά περιέχουν αντιφάσεις.

Γι αυτό λοιπόν το λόγο, έγιναν πολλές προσπάθειες να αναμορφωθεί η διατύπωση.

Κανείςδεν πίστευε ότι ο Ιησούς μπορούσε να είχε πει αυτά τα λόγια. Αναζητήθηκε έτσι κάποια φρασεολογία, που θα ταίριαζε καλύτερα στη γενικότερη ατμόσφαιρα της διδασκαλίας του. Έγιναν μάλιστα ηρωικές προσπάθειες να ερμηνευτούν διαφορετικά οι ελληνικές λέξεις τουκειμένου. Τίποτε όμως απ' όλα αυτά δεν χρειάζεται. 

Η προσευχή, έτσι όπως είναι διατυπωμένη, δίνει μια απόλυτα σωστή αίσθηση του ουσιαστικού εσωτερικού της νοήματος. Θυμήσου ότι καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της πνευματικής ζωής.  Όσο συμπυκνωμένη κι ανείναι, δεν παύει να αποτελεί ένα πλήρες εγχειρίδιο για την ανάπτυξη της ψυχής και ο Ιησούς γνώριζε πολύ καλά τους κρυφούς κινδύνους και τις δυσκολίες που συναντά η ψυχή στα αρχικά στάδια της πνευματικής εξέλιξης. Επειδή οι αρχάριοι δεν ξέρουν ακόμη ποιεςδυσκολίες τους περιμένουν, έχουν την τάση να θεωρούν αυτή τη φράση περιττή. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι.

Εκείνο που είναι γεγονός, είναι ότι όσο περισσότερο προσεύχεται κανείς, όσο πιο πολύ χρόνο διαθέτει για διαλογισμό και πνευματικές ασκήσεις, τόσο πιο ευαίσθητος γίνεται. Όσο περισσότερο ασχολείται με την ανάπτυξη της ψυχής, τόσο η ευαισθησία αυτή μεγαλώνει.

 Αυτό είναι θαυμάσιο, αλλά όπως και οτιδήποτε άλλο στο Σύμπαν, έχει δύο όψεις. Όσο πιοευαίσθητος και πνευματικός γίνεσαι, τόσο πιο ισχυρές και αποτελεσματικές είναι οιπροσευχές σου, τόσο πιο ολοκληρωμένες είναι οι θεραπείες σου και τόσο πιο πολύ επιταχύνεται η ανάπτυξή σου. Για τον ίδιο όμως λόγο, είσαι και δεκτικός ποικίλων μορφών πειρασμών, οι οποίοι δεν κάνουν την εμφάνισή τους στους αρχάριους. Θα διαπιστώσεις επίσης, ότι οι τιμωρίες σου για τα διάφορα μικροσφάλματα θα είναι εντονότατες, κάτι που είναι πολύ σωστό, γιατί σε διατηρεί στο δρόμο που ήδη βαδίζεις. Αυτές οι φαινομενικά ασήμαντες παραβάσεις, «οι μικρές αλεπούδες που αφανίζουν τα αμπέλια», είναι ικανές να εξανεμίσουν την πνευματική μας δύναμη αν δεν φροντίσουμε να τις αντιμετωπίσουμε. Ένας που βρίσκεται σ' ένα τέτοιο επίπεδο ανάπτυξης, δεν θα νιώσει τον πειρασμό να κλέψει ένα πορτοφόλι ή να ληστέψει ένα σπίτι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα 'χει δυσκολίες και μάλιστα δυσκολίες που δεν διακρίνονται εύκολα.

Όσο αναπτυσσόμαστε, τόσο μας περιμένουν καινούργιοι και πανίσχυροι πειρασμοί για να μας ρίξουν κάτω, αν δεν είμαστε προσεκτικοί —πειρασμοί που έχουν να κάνουν με την αυτοπροβολή μας, με την επιθυμία για ατομική δόξα και όχι με τη δόξα του Θεού, με προσωπικές τιμές και διακρίσεις, με την απόκτηση υλικών αγαθών, με κάποια μεροληπτική κρίση που έρχεται σε αντίθεση με την ιερή υποχρέωση που έχουμε να αντιμετωπίζουμε όμοια όλους τους ανθρώπους. Πάνω απ' όλα όμως τα αμαρτήματα, εκείνο που παραμονεύει στο δρόμο μας, είναι το θανάσιμο αμάρτημα της πνευματικής περηφάνιας. Πολλές μεγάλες ψυχές που θριάμβευσαν σε όλες τις άλλες δοκιμασίες, έπεσαν στην παγίδα της ανωτερότητας και της αυτοπροβολής και η παγίδα αυτή στάθηκε σαν ατσάλινος τοίχος ανάμεσα σ' αυτούς και στο Θεό. Όταν κανείς προδώσει τις μεγάλες ευθύνες που έχει αναλάβει, τιμωρείται σκληρά. Η γνωστή ρήση «Η ευγένεια υποχρεώνει», ισχύει καίρια στον πνευματικό τομέα. 

Η γνώση της Αλήθειας, όσο μικρή κι αν είναι, αποτελεί μια ιερή παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταπατείται. Δεν πρέπει βέβαια να ρίχνουμε τα μαργαριτάρια μας στους χοίρους, ούτε να προσπαθούμε να επιβάλουμε την Αλήθεια με το ζόρι εκεί που δεν είναι καλοδεχούμενη, αλλά όμως πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια για την εξάπλωση της αληθινής γνώσης του Θεού στην ανθρωπότητα, έτσι ώστε να μη μείνει κανένας «απ' αυτούς τους φουκαράδες» πεινασμένος εξαιτίας του εγωισμού μας ή της αμέλειάς μας. «Βόσκε τα αρνιά μου, ποίμαινε τα πρόβατά μου».

Οι παλιοί εσωτεριστές συγγραφείς, γνώριζαν τόσο καλά αυτούς τους κινδύνους, ώστεχρησιμοποιώντας το χάρισμα της αλληγορίας που διέθεταν, περιέγραφαν την ψυχή να περνά ποικίλες δοκιμασίες στην ανοδική της πορεία. Την παρομοίωναν με έναν ταξιδιώτη, τον οποίοσταματούν σε διάφορες πύλες ή σταθμούς προκειμένου να υποβληθεί, σε κάποιες δοκιμασίεςαπό τις οποίες θα προκύψει αν είναι έτοιμος και ικανός να προχωρήσει πιο πέρα. Ανπετύχαινε, του επιτρεπόταν να συνεχίσει το δρόμο του με όλες τις ευλογίες του κριτή, αν όμωςόχι, τότε απαγορευόταν να περάσει.

Μερικές ψυχές, λιγότερο έμπειρες, που ανυπομονούν για  γρήγορη ανάπτυξη, θέλουν να υποβληθούν βιαστικά σε αυτές τις δοκιμασίες και μάλιστα επιζητούν τις δυσκολίες πιστεύοντας ότι είναι ικανές να τις ξεπεράσουν, λες και δεν φτάνουν τα προβλήματα του χαρακτήρα και της προσωπικότητας. Ξεχνώντας το μάθημα που δίνεται απ' τον πειρασμό του Κυρίου στην Έρημο, ξεχνώντας την παραίνεση «δεν πρέπει να πειράξεις Κύριον τον Θεό σου», επιχειρούν αυτή την αναμέτρηση, με λυπηρά βέβαια αποτελέσματα. Γι αυτό λοιπόν οΙησούς παρενέβαλε αυτή τη φράση στην προσευχή, ώστε να μην είμαστε αναγκασμένοι να αντιμετωπίζουμε καταστάσεις ανώτερες των δυνάμεών μας. Κι αν προσπαθούμε καθημερινά, όπως άλλωστε πρέπει, για σοφία, κατανόηση, αγνότητα και καθοδήγηση από το Άγιο Πνεύμα, δεν θα βρεθούμε ποτέ σε κάποια δύσκολη θέση που να μην μπορούμε να ξεπεράσουμε. «Τίποτε δεν θα σας βλάψει. Και να, εγώ είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες».

«Ότι σου εστίν ή βασιλεία και η δύναμις και η δόξα εις τους αιώνας»

Αυτή είναι μια θαυμάσια ρήση που ανακεφαλαιώνει τη βασική αλήθεια της πανταχού Παρουσίας και Παντοδυναμίας του θεού. Σημαίνει ότι ο Θεός είναι «τα πάντα εν πάσι», η αιτία, η πράξη, το αποτέλεσμα και θα μπορούσαμε να πούμε και ο παρατηρητής. Η Βασιλεία σημαίνει μ' αυτή την έννοια ολόκληρη τη δημιουργία, σε κάθε επίπεδο, γιατί αυτό είναι η Παρουσία του Θεού ο Θεός σαν εκδήλωση ή έκφραση.

Η δύναμη είναι βέβαια η Δύναμη του Θεού. Γνωρίζουμε ότι ο Θεός είναι η μόνη δύναμη κι αυτό σημαίνει ότι όταν κάνουμε μια προσπάθεια, όπως όταν προσευχόμαστε, ο Θεός είναι που κάνει οτιδήποτε μέσα από μας. Όπως ο πιανίστας παίζει μουσική χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά του, έτσι μπορεί κανείς να θεωρήσει τον άνθρωπο σαν τα δάχτυλα του Θεού. Αυτός είναι η Δύναμη. Αν, όταν προσευχόμαστε, σκεφτόμαστε ότι ο Θεός είναι που ενεργεί μέσα μας, τότε οι προσευχές μας είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές. Ας λέμε: «Ο Θεός είναι η έμπνευσή μου». Αν, όταν έχουμε να κάνουμε μια οποιαδήποτε συνηθισμένη δουλειά, σκεφτόμαστε: «Ο Θεϊκός Νους εκφράζεται τώρα μέσα από μένα», θα είμαστε σε θέση να κάνουμε και το πιο δύσκολο ακόμη έργο με εκπληκτική επιτυχία.

Η θαυμαστή αλλαγή που μας συμβαίνει καθώς κατανοούμε τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι πανταχού Παρών, μεταμορφώνει κάθε φάση της ζωής μας, μετατρέποντας τη λύπη σε χαρά, τα γηρατειά σε νιότη, το σκοτάδι σε φως και ζωή. Αυτή είναι η δόξα και η δόξα που έρχεται σε μας, είναι βέβαια και δόξα του Θεού. Και η ευδαιμονία που βιώνουμε σ' αυτή την εμπειρία είναι ο ίδιος ο Θεός, που μέσα από μας βιώνει κι Αυτός την ίδια ευδαιμονία.

Τα τελευταία χρόνια η Προσευχή του Κυρίου γράφεται μερικές φορές σε καταφατική μορφή. Έτσι, για παράδειγμα η φράση «ελθέτω ή βασιλεία σου, γεννηθήτω τό θέλημά σου», γίνεται «ήλθε η βασιλεία σου, γίνεται το θέλημά σου». Αυτού του είδους οι παραφράσεις είναι ενδιαφέρουσες και υποβλητικές, αλλά όχι και σημαντικές. Η καταφατική αυτή μορφή προσευχής μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον θεραπευτικό τομέα, αλλά δεν είναι βέβαια παρά ένα είδος μόνο προσευχής. Ο Ιησούς χρησιμοποιούσε πολύ συχνά τη μορφή επίκλησης και η μορφή αυτή είναι βασική για την ανάπτυξη της ψυχής. Δεν πρέπει όμως να συγχέεται με την ικετευτική προσευχή, στην οποία ο προσευχόμενος ικετεύει το Θεό σαν ένας σκλάβος που απευθύνεται στον αφέντη του. Αυτό είναι λάθος. Η ανώτερη μορφή προσευχής είναι η διαλογιστική, η σκέψη και ο σκεπτόμενος γίνονται ένα. Είναι η Ένωση του μυστικιστή, που σπάνια βιώνεται σε πρώιμα στάδια. Να προσεύχεσαι με όποιον τρόπο σου φαίνεται απλούστερος. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος.

Έμμετ Φοξ ''Η Δύναμη της Δημιουργικής σκέψης''